Beslenme yetersizliği beslenmede değişik derecelerde protein ve enerji eksikliği sonucu oluşan, en sık süt çocukları ve küçük çocuklarda rastlanan, sık olarak enfeksiyonların da eşlik ettiği bir hastalıklar bütünüdür.
Risk faktörleri
Temel nedenler:
Besin öğelerinin nitelik ya da nicelik olarak yetersizliği
Kusma ve ishaller
Enfeksiyon ve barsak kurtları
Düşük sosyoekonomik düzey
Hazırlayıcı nedenler:
Erken doğum, düşük doğum ağırlığı
Sindirim sisteminin yapısal bozuklukları
Kalp, dolaşım, böbrek, sinir sisteminin kronik hastalıkları, zeka gerilikleri
Şeker hastalığı
Diğer hastalıklar
Ağır beslenme bozukluğu
- Kalori eksikliği ön plandadır. Belirgin zayıflık bulguları vardır. Yüz görünümü normal olabilir, ancak omuz, kol, kalça ve bacak kasları zayıftır. Kalçalar, göğüs ve karınla karşılaştırıldığında daha küçüktür. Kalça yağ dokusu kaybolduğu için kalça ve baldırlarda çok sayıda deri katlantısı vardır.
- Protein eksikliği ön plandadır. Özellikle ayaklarda olmak üzere yaygın şişlik, deri ve saç değişiklikleri görülür.
BESLENME ÖNERİLERİ
Bebek 6 aydan küçük ve yalnızca anne sütü alıyorsa:
Annenin bebeğini daha sık, daha uzun, gece ve gündüz emzirmesi önerilir.
Bebek 6 aydan küçük ve anne sütüne ek olarak başka besin ya da süt alıyorsa:
Anneye sütünün bebeği besleyebileceği konusunda özgüven kazandırılmalıdır.
Annenin bebeğini daha sık, daha uzun, gece ve gündüz emzirmesi, yavaş yavaş ek besinleri azaltması önerilir.
Bebek 6 aydan küçük ve ağırlıklı olarak ek besin ile besleniyorsa:
Bebeğin olabildiğince sık emzirilmesi önerilir, uygun ek besinlerin ( bebeğin ayına uygun mama ya da inek sütü ) doğru ve hijyenik koşullarda hazırlanması ve yeterli miktarda verilmesi gerekir.
Bebek 6-12 aylıksa:
Bebek her istediğinde emzirmeye devam edilmelidir.
Uygun ek besinlerin doğru ve hijyenik koşullarda hazırlanması ve yeterli miktarda verilmesi önerilir.
Besinleri hazırlama ve verme sürecindeki biberon kullanımı, hazırlanmış besinin uzun süre bekletilmesi gibi hatalar saptanmalı ve düzeltilmelidir.
Bebek normal ağırlığına ulaşıncaya kadar muhallebisi koyu hazırlanmalıdır.
- 10 gr-2 tatlı kaşığı silme pirinç unu
- 10 gr-2 tatlı kaşığı silme şeker
- 200 ml-bir su bardağı süt
- 1 tatlı kaşığı sıvı yağ
- 50 ml-1/4 su bardağı su
Bebeğin aktif olarak beslenmeye katılımının sağlanması önerilmelidir.( örneğin, annenin sofraya bebeği ile beraber oturması ve yemek için teşvik etmesi, çocuğa ayrı bir tabak ve yeterli miktarda yemek verilmesi )
Çocuk 12 ay-2 yaş arsında ise:
Bebek her istediğinde emzirmeye devam edilmelidir.
Ailenin yediği yemeklerden ( baharatsız ve az yağlı ) günde 5 kez, aile ile aynı sofrayı paylaşarak yemesi önerilmelidir.
Bebek anne sütünden başka bir besin almayı reddediyorsa uygun yiyecekleri alması konusunda teşvik edilmelidir.
Çocuk 2 yaşından büyükse:
Günde 3 kez ailenin yediği yemeklerden, aynı sofrada yemesi önerilir.
Günde en az 2 ara öğün verilmelidir.
KORUNMA
Gebelik izleminin düzenli yapılması ve anne sütünün önemi konusunda eğitim verilmelidir.,
Doğum sonrasında bebeğin anne yanına hemen verilmesi ve emzirmeye başlanması
Çocuk sağlığı izleminin düzenli olarak yapılması
Beslenme yetersizliği açısından risk faktörlerine sahip çocukların daha sık izlenmesi ve beslenme konusunda danışmanlığa önem verilmesi gerekmektedir.